Er is geen wet die je verplicht om te komen tot een meerderheidskabinet. Stop daar dan ook mee. Nu na een weekje “verkennen” blijkt dat wat al voor de verkiezingen bekend was: niemand wil of kan met “die ander”. Bijna niemand wil met PVV en FVD, behalve de extreemrechtse broeders en zusters van JA21, BBB en SGP – wat dan nog steeds niet tot een meerderheid leidt, gelukkig maar.
Yesilgöz wil niet met GroenLinks/PvdA, maar wel met JA21, graag zelfs. Terwijl we nog bezig zijn het mislukte avontuur met PVV na te blussen, lonkt de vluchtelingendochter naar de partij die remigratie, asielstop, stop gezinshereniging, ban islam en zet de klimaatverwarming op vol in het vaandel heeft. En de VVD leidster doet dat met een elan alsof ze de verkiezingen gewónnen heeft. Beste #RobJetten, je weet ook dat de VVD zetels is kwijtgeraakt, de tweede keer op rij sinds Yesilgöz op de posters prijkte, en dat die partij sinds 2006 nog nooit zo klein is geweest.
Gijzelspel
Om aan dit onsmakelijke gijzelspel een einde te maken is er één heldere oplossing: een minderheidskabinet. Een kabinet dat een akkoord op échte hoofdlijnen afspreekt en vervolgens bij het uitvoeren daarvan op zoek gaat naar wisselende meerderheden in het parlement. Bij klimaat, migratie, woningbouw en zorg op links, bij economie, defensie en veiligheid op rechts, en soms een beetje bij beide.
Nederland heeft na 4x Rutte en 1x Schoof echt behoefte aan een stabiel kabinet. En stabiel is niet synoniem met meerderheid: dat is, helaas of niet, iets uit de oude doos. Stabiel betekent dat er snel, slagvaardig en vooral constructief geregeerd wordt. Als het de voorbije jaren ergens aan heeft ontbroken dan is het wel aan slagvaardig, snel en constructief. Alleen de voorbije vijf jaren waren kabinetten de helft van de tijd (sic!) demissionair, en om die reden al gehandicapt. En de rest van de tijd vooral bezig met leukoplast compromissen om de boel bij elkaar te houden – uiteindelijk altijd vergeefs.
Het voordeel van een minderheidskabinet is dat er ook met de formatie snelheid kan worden gemaakt. D66, jouw partij, neemt het voortouw, zoekt daar min of meer gelijkgestemden bij: het CDA vanzelfsprekend omdat dat ook een grote winnaar is. En GroenLinks/CDA omdat die zowel bij CDA als D66 het dichtst het hem is nader dan de rok benadert.
Geen VVD meer
De VVD van Yesilgöz niet. Dat is de partij die oorzaak is van decennia machteloze, krachteloze politiek, van achterkamertjes, van “visie, daarvoor moet je naar de oogarts”, van “geen actief geheugen” en “functie elders”. Het is de partij van Dilan die grossiert in leugens (“nareis op nareis”), onheuse beledigingen (“Douwe Bob is antisemitisch”) en daarmee iets te vaak is weggekomen. Maar het is vooral de partij die met deze valse politiek de weg heeft geplaveid naar voor wat nu extreemrechts heet. Voor Yesilgöz en de haren zal een lange lange periode in de oppositie louterend werken.
