In het doorgaans landelijke, rustiek Didam, achter de heuvels van Nijmegen, hebben boze burgers hun eigen raadsleden bekogeld met vuurwerk. Er moest gestemd worden over de komst van een asielzoekerscentrum. En dat vonden de boze burgers zo bedreigend, dat ze hun eigen gekozenen met vuurwerk belaagden. Want 250 asielzoekers – nog geen dorpsschool vol – dat is een angstaanjagende groep. Mensen die oorlog, geweld en doodsangsten ontvluchten, om vervolgens in een land waar ze zich veilig wanen, als bedreiging te worden gezien. Wil de échte bedreiger in Didam opstaan?
Het roept dezelfde angstsentimenten op van enkele weken geleden in Amsterdam. Vuurwerk en ander geweld van Israëlische voetbalhooligans en Amsterdamse banlieu jongeren lieten een vernietigend spoor van haat en polarisatie achter. Het Haagse angstorgel Wilders speelde donderend de toetsen en riep op tot massale deportaties, overigens alleen van de Amsterdamse jongeren. Zij kregen daarvoor een speciaal vreemdelingenetiket, en het stempel ‘niet geïntegreerd’.
Maar voor Didams vuurwerk bleek de Blonde Haardos Oost-Indisch doof. Sterker nog, de Didamse burgers voelden zich door de Opperaanjager van angsten, de Opperopzweper van mensenmassa’s, de Opperuiteenrijter van gemeenschappen niet alleen gezegend maar zelfs aangemoedigd.
Er is geweld en er is geweld, en geen geweld is hetzelfde, maar geweld door diegenen die bedreiging ‘ervaren’ en het als zodanig mogen ‘benoemen’ is gerechtvaardigd, kan ongestraft, en van harte toegejuicht, soms zelfs letterlijk wie de teksten van de echte Leider nauwlettend ontleedt. Ook en juist als dat ten leidt tot nog meer lijden van mensen op de vlucht. Zo wordt de bedreigde ongewild de bedreiger en kan de bedreiger ongemoeid zijn/haar gang gaan.
Wat Wilders roept in Den Haag laat zijn gewelddadige en vernielende sporen na in de rest van de samenleving. Geweld komt van boven, top-down, en het aangewakkerde vuur verwoest wat eronder zit. Zie Wilders hier, of Trump daar. Hij verklaarde deze week dat “de hel losbarst” als Hamas de gijzelaars niet voor zijn inauguratie vrijlaat. Alsof de hel niet al 400 dagen alles en iedereen heeft vernietigd en vermoord in Gaza. Denkt Trump dat de hel erger is dan de genocide die zich daar voltrekt? Meer waarschijnlijk heeft de toekomstige Amerikaanse president daarvan geen idee, zoals hij van weinig wat zich buiten de US afspeelt een beeld heeft.
Maar ook bij de Oranje Haardos geldt, gelijk zijn discipel Blond Kapsel, dat de werkelijkheid er niet toe doet. Wie geweld zaait, zal aandacht een aanwas oogsten en dan staat de werkelijkheid alleen maar in de weg. Er is in essentie geen verschil tussen de bestormers van het Capitool en de vuurwerk gooiers in Didam: ze rekenen elk op dezelfde manier af met de democratie. Ze misbruiken elk op dezelfde manier het recht van vrijheid. En zowel in Washington en Didam weten de losgeslagen bedreigende burger zich gesteund, gelegitimeerd en aangemoedigd door Wilde Haardossen. Zelfverklaarde leiders die de losgeslagen aanhang nodig hebben voor hun eigen steun, legitimiteit en aanmoediging.
